عنوان دعا چنین است:
و کان من دعائه علیهالسلام، اذا عرضت له مهمه او نزلت به ملمه و عند الکرب، از دعاهای امام (ع) است هرگاه کار دشوار و دل آزاری به او روی میآورد و یا پیشامد سختی رخ میداد و به هنگام غم و اندوه میخواند.
محتوای دعا
انسان در زندگی فردی و اجتماعی همواره ممکن است با مشکلات و سختی هایی روبرو شود. زیرا حوادث و گرفتاریها و ناملایمات همانند تیرهایی هستند که به سوی انسانها روان میشوند و او ناگزیر است با آنها برخوردی شایسته و صحیح داشته باشد. و آن مشکلات و غم و اندوه و سختی را وسیلهای برای رشد و کمال خویش تبدیل نماید.
امام علی (ع) میفرماید: هرگاه ترس و بیم (از بلاء) سخت شد پس پناهگاه (انسان) به سوی خدا رفتن است. و از امام موسی بن جعفر (ع) نقل است که فرمود: بلا و آفتی نیست که به بندهی مومن رو آورد و خداوند توفیق دعا را به او بدهد، جز آنکه بلا به زودی از بین برود.
انسان اگر در مشکلات و سختیها به خدا روی آورد، و خودش را به خدا بسپارد، و با استعانت و نیرو گرفتن از ذات الهی به مصاف آنها
[صفحه 61]
برود، گذشته از اینکه پیشامدها و غم و اندوه را از خود دور میگرداند، رشد روحی و معنوی پیدا کرده و از سختیها پیروز بیرون میآید.
امام (ع) برخورد با مشکلات و سختیها را به ما آموزش میدهد. و اینکه در آن شرایط از خداوند چه بخواهیم و چگونه درخواست خود را بیان کنیم.
دعا هفتم اینگونه آغاز میشود:
یا من تحل به عقد المکاره، ای آنکه گرههای ناگوارائی ها به وسیلهی او بازمیگردد.
و از آنجا که تمامی گرفتاریها در محدوده دنیایی به وقوع میپیوندد، و سررشتهی همهی اسبابها و علتها و رویدادهای آن در ید قدرت مطلقه خداوند است، لذا امام (ع) به ما تعلیم میدهد که حل مشکلات را تنها از خدا بخواهیم. و در قالب مدح و ثنای الهی، به ما درس خداشناسی داده و میفرماید:
ذلت لقدرتک الصعاب، کارهای دشوار به قدرت و توانائی تو آسان شده است.
سپس وضعیت و موقعیت خویش را در پیشگاه خداوند بیان میکند و میفرماید: و قد نزل بی یا رب ما قد تکادنی ثقله، و خدایا بر من (از بلا و گرفتاری) چیزی فرود آمده که سنگینی آن بر من دشوار است. و آنگاه در ادامه میفرماید: و بقدرتک اوردته علی، و خدایا تو به قدرت خود آن را بر من رسانیدهای.
زیرا همه چیز در دست خداست. حتی یک قطرهی باران بی اذن
[صفحه 62]
خداوند اجازه ندارد از آسمان فرود آید.
سپس در فراز دیگر با اشاره به اینکه تنها خداست که میتواند مشکلات و سختیها را از انسان دور کند میفرماید:
فلا مصدر لما اوردت، و لا صارف لما وجهت، (خدایا) پس برای آنچه به من رساندهای برگرداننده و برای آنچه متوجه (من) ساختهای دفع کنندهای نیست...،
امام (ع) به ما آموزش میدهد که اگر مشکلات و سختیها به شما رو میآورد، به یقین بدانید که خداوند رفع کننده آنهاست، پس به سوی خدا بروید، و برای رهایی از آنها خود را به پناهگاه الهی نزدیک کنید.
آنگاه درخواست خود را از خداوند اینگونه بیان میفرماید:
و افتح لی یا رب باب الفرج بطولک، خدایا در آسایش را به فضل خود به روی من باز کن.
و از آنجا که مشکلات و سختیها ممکن است سبب شوند که انسان از پرداختن به انجام وظائف خود نسبت به مکتب دور بماند، امام (ع) با توجه به این نکته میفرماید: و لا تشغلنی بالاهتمام عن تعاهد فروضک، و استعمال سنتک، (خدایا) مرا به سبب غم و اندوه از رعایت و حفظ واجبات و به کار بستن سنت خود باز مدار.
[صفحه 63]